Jaap Steenbergen Stipendium

Het NVvH bestuur doet jaarlijks het verzoek aan de afdelingshoofden Hematologie om personen te kandideren die zijn gepromoveerd en van wie het proefschrift zich kenmerkt door originaliteit en kwaliteit. Het bestuur van de NVvH selecteert hieruit “het proefschrift van het jaar”. De geselecteerde kandidaat houdt een voordracht tijdens het Nederlandse Hematologie Congres en ontvangt het Jaap Steenbergen Stipendium; een oorkonde en een geldbedrag van € 5.000.

Toekenning Steenbergen Stipendium 2022 

Op 27 januari 2023 kregen Aysegul en Ferdows tijdens het Dutch Hematology Congres het Jaap Steenbergen stipendium, bestaande uit een oorkonde en geldprijs van 5000 Euro uitgereikt. 

Het Jaap Steenbergen Stipendium, genoemd naar een van de eerste hematologen werkzaam in Nederland,  wordt jaarlijks door de NVVH toegekend aan een jonge onderzoeker die het beste hematologisch proefschrift heeft geschreven. Dit jaar werden 8 genomineerde proefschriften beoordeeld die in het voorafgaande jaar waren verdedigd. De selectiecommissie, bestaande uit prof. dr Frank W.G. Leebeek, Prof Dr Erik A.M. Beckers, dr. C. Stijn Halkes en dr. Nicolette van der Sande (namens de JNVvH) beoordeelde de proefschriften op basis van kwaliteit, originaliteit,  de onderlinge samenhang van de hoofstukken, en het huidige en toekomstige belang voor het veld.

Gezien de hoge kwaliteit van de ingezonden proefschriften en de gelijke beoordeling van de twee hoogst scorende proefschriften, is de commissie van oordeel dat het Stipendium dit jaar wordt toegekend aan twee kandidaten, te weten Aysegul Erdem en Ferdows Atiq.

Dr Aysegul Erdem, opgeleid in Turkije (BSc) en Nijmegen (MSc) promoveerde op 21 maart 2022 aan de Rijksuniversiteit Groningen, waar zij onderzoek verrichtte op de afdeling Hematologie van het UMC Groningen. Zij werd begeleid door Prof. dr Jan Jacob Schuringa en Prof. dr Gerwin Huls. De titel van haar proefschrift is “Uncovering metabolic profiles in Acute Myeloid Leukemia – From metabolic drivers to metabolic adaptations”.  Ayşegül heeft gewerkt op een Europees gesubsidieerd Marie Sklodowska-Curie International Training Network (ITN) getiteld HaemMetabolome. Het onderzoek had tot doel om meer inzicht te krijgen in metabole veranderingen in haematologische maligniteiten. Het project van Ayşegül betrof een nauwe samenwerking tussen de afdeling Hematologie van het UMCG en het Integrative Systems Biology, Metabolomics and Cancer laboratorium in Barcelona, Spanje. Aysegul zal op basis van haar proefschrift ook een academische doctorsgraad verkrijgen aan de Universiteit van Barcelona. Een van de uitkomsten van haar onderzoek is dat er een sterke metabole heterogeniteit is in CD34+ stam/progenitor cellen van AML patiënten bestaat, veroorzaakt door een verschil in expressie van PDK1. Een ander deel van haar onderzoek richtte zich op de metabole effecten van mutaties in het FLT3 gen, zogenaamde FLT3 internal tandem duplications (FLT3-ITDs). Zij ontdekte dat deze zorgen voor een verhoogde expressie van complex II eiwitten van de electron transport chain, hetgeen leidt tot een verhoogde mitochondriële activiteit. Beide onderzoeken zijn gepubliceerd in Nature Communications. Deze nieuwe inzichten verkregen uit de studies van Aysegul kunnen mogelijk leiden tot nieuwe behandelmethoden van AML. De commissie was van mening dat haar onderzoek origineel, innovatief en zeer gedegen uitgevoerd is. Hoewel de impact voor de zorg van patiënten het hematologische aandoeningen nog onbekend is, geeft dit fundamenteel onderzoek veel nieuwe inzichten, die de behandeling van AML in de toekomst kan veranderen. Momenteel is Aysegul als post-doctral fellow werkzaam in het Duve Instituut in Brussel.

Dr Ferdows Atiq, opgeleid tot arts aan de Erasmus Universiteit te Rotterdam, promoveerde op 16 maart 2022 aan het Erasmus MC/ Erasmus Universiteit Rotterdam op het proefschrift getiteld  “Von Willebrand disease: New insights in genotype, laboratory and clinical phenotype” onder begeleiding van Dr. Marieke Kruip, internist-hematoloog (co-promotor) en Prof. dr Frank Leebeek als promotor.

Ferdows’ onderzoek richtte zich op de ziekte van von Willebrand, de meest voorkomnde erfelijke bloedingsziekte. Belangrijke resultaten van zijn studies zijn de uitgebreide genetische typering van een groot cohort van Nederlandse patienten met Von Willebrand ziekte, het belang van genotypering als determinant van bloedings- en laboratoriumfenotype en van de werkzaamheid van behandeling met DDAVP. Ook heeft hij aangetoond dat de tijd tussen de eerste bloedingssymptomen en het stellen van de diagnose Von Willebrand ziekte ruim 6 jaar langer is bij vrouwen dan bij mannen. Dit vraagt om meer aandacht en bewustzijn voor bloedingsziekten bij vrouwen. Inmiddels heeft Ferdows over zijn promotieonderzoek 18 artikels in internationale wetenschappelijke tijdschriften gepubliceerd. Ook heeft hij van de resultaten van de studie een kort verslag gemaakt in lekentaal voor de patiënten die aan de studie hebben meegedaan. Tijdens zijn PhD studies heeft hij tevens een Master of Science in Clinical Research afgerond (Cum Laude).De commissie vond het proefschrift van Ferdows veelomvattend en degelijk uitgevoerd. Daarbij was er een sterke samenhang tussen de verschillende hoofdstukken en hebben de uitkomsten een belangrijke impact voor de dagelijkse hematologische praktijk. Ferdows is inmiddels gestart met zijn opleiding tot internist en heeft de ambitie om hematoloog te worden. Hij heeft zijn opleiding onderbroken om 2 jaar als post-doctoral fellow fundamenteel/translationeel onderzoek te verrichten in het laboratorium van Prof James O’Donnell van de RCSI University of Medicine and Health Sciences in Dublin, Ierland.

2022 – Dr. Martha Roex, T-Control: T-Cell Therapy in the Context of Allogeneic Stem Cell Transplantation

2021 – Dr. Suzanne Fustolo-Gunnink, Not all that glitters is gold. Platelet transfusions for preterm neonates

2020 – Dr. Yvonne Jauw, 89Zr(Zirkonium) -immuno-PET: Towards a clinical tool to guide anti-body based therapy in cancer (2019)

2019 – Dr. M.A. Gillissen, Allogeneic hemaopoietic stem cell transplantation as immunotherapy: B lymphocytes versus leukemia (2018)

2018 – Dr. Rick Admiraal, “Individualized dosing of serotherapy in allogeneic hematopoietic cell transplantation, a delicate balance” (2017)

2017 – Dr. Inger Nijhof, “Beyond the horizon- New treatment strategies for relapsed/refractory multiple myeloma” (2016)

2016 – Dr. Doreen te Raa, “Beyond the Horizon: Molecular characteristics and prognosis in CLL” (2015)

2015 – Dr. Corien de Groot – Eckhardt, “Inhibitor Development in Nonsevere Hemophilia A” (2014)

2014 – Dr. Annemiek Broijl, “Molecular profiling in multiple myeloma” (2013)

2013 – Dr. Avital Amir, “Biology and clinical relevance of T-cell allo-HLA reactivity” (2012)

2012 – Dr. Walter J.F.M. van der Velden: “Mucosal barrier injury, innate immunity, and stem cell transplantation” (2011)

2011 – Dr. Jeroen J.W.M. Janssen: “Molecular and immunophenotypic features of chronic myeloid leukemia in an era of evolving therapeutic strategies” (2010)

2010 – Dr. Bas J. Wouters: “Genomic and epigenomic studies of acute myeloid leukemia with CEBPA abnormalities” (2009)

2009 – Dr. Thijs J. Hagenbeek: “The role of the phosphatase Pten in T cell development” (2008)

2008 – Dr. Ronnie van der Holt: “Translational Studies in Elderly Patients with Acute Myeloid Leukemia” (2007)

2007 – Dr. Marc Raaijmakers: ” ABC transporter modulation in acute myeloid leukemia: studies from the leukemic stem cell perspective” (2006)

2005 – Dr. Margriet Oosterveld: “Intensive treatment strategies in patients with high-risk Myelodysplastic syndrom and secundary acute myeloid leukemia: a study towards a risk adapted approach” (2005)

2003 – W.A.F. Marijt: “Treatment of relapsed leukemia after allogeneic stem cell transplantation with in-vitro generated leukemia-reactive cytotoxic T cells”

2002 – N. Feller: “High frequencies of minimal residual disease cells and normal CD34 positive cells in bone marrow after remission induction therapy are correlated with poor outcome and may identify a subgroup of patients treated inadequately”.

2001 – Y. Bilgin: “Randomised controlled trial on the effects of leukocyte-depleted erythrocytes in cardiac surgery”

2000 – R. Arens “Onderzoeksdesign om de functie van CD27 in B cellen te analyseren”

(tot 2005 werden stipendia uitgereikt in het kader van het beste abstract/onderzoeksdesign)

Jaap Steenbergen was één van de eerste hematologen van Nederland. Hij was werkzaam in het St. Elisabeth Ziekenhuis te Amersfoort en een dag per week bij de afdeling Hematologie van het UMC Nijmegen.